ĐIỆU THỨC THỨ LÀ GÌ? GIỌNG SONG SONG, GAM THỨ – NHẬT ORGAN
ĐIỆU THỨC THỨ LÀ GÌ?
Điệu thức thứ là điệu thức mà trong đó các âm ổn định ngân vang nối tiếp hoặc đồng thời tạo nên hợp âm 3 thứ
- Âm bậc I và bậc III tạo thành quãng 3 thứ
Âm bậc III và bậc V tạo thành quãng 3 trưởng
Âm bậc I và bậc V tạo thành quãng 5 đúng
Kí hiệu: Tên giọng cộng moll ( chú ý tên nốt nhạc sẽ khác giọng trưởng là không viết hoa, còn kí hiệu thăng giáng vẫn không viết hoa)
VÍ dụ:
- Giọng la thứ: a-moll
Giọng đô thăng thứ: cis-moll
GIỌNG SONG SONG
Các giọng song song là các giọng trưởng và thứ có:
- Số dấu hóa theo khóa giống nhau
Thành phần âm thanh giống nhau
Âm chủ của giọng thứ nằm ở bậc VI trong giọng trưởng và âm chủ của giọng trưởng nằm ở bậc III trong giọng thứ
Muốn xác định giọng thứ song song ta lấy giọng trưởng đi xuống 1 quãng 3 thứ và ngược lại
Những giọng thứ có dấu hóa đầu khóa là dấu thăng:
- a-moll: Dấu hóa rỗng
e-moll: 1 thăng (F#)
h-moll: 2 thăng (F#, C#)
fis-moll: 3 thăng (F#, C#, G#)
cis-moll: 4 thăng (F#, C#, G#, D#)
gis-moll: 5 thăng (F#, C#, G#, D#, A#)
dis-moll: 6 thăng (F#, C#, G#, D#, A#, E#)
ais-moll: 7 thăng (F#, C#, G#, D#, A#, E#, B#)
Những giọng thứ có dấu hóa đầu khóa là dấu giáng:
- a-moll: Dấu hóa rỗng
d-moll: 1 giáng (Bb)
g-moll: 2 giáng (Bb, Eb)
c-moll: 3 giáng (Bb, Eb, Ab)
f-moll: 4 giáng (Bb, Eb, Ab, Db)
b-moll: 5 giáng (Bb, Eb, Ab, Db, Gb)
es-moll: 6 giáng (Bb, Eb, Ab, Db, Gb, Cb)
as-moll: 7 giáng (Bb, Eb, Ab, Db, Gb, Cb, Fb)
CÁC CẶP GIỌNG TRÙNG ÂM CỦA GIỌNG THỨ
Vòng quãng 5 giọng thứ có 3 cặp giọng trùng âm:
- 5 thăng trùng với 7 giáng: gis-moll trùng với as-moll
6 thăng trùng với 6 giáng: dis-moll trùng với es-moll
7 thăng trùng với 5 giáng: ais-moll trùng với b-moll
Tổng các dấu thăng và dấu giáng của 2 cặp giọng trùng âm luôn bằng 12
GAM THỨ
Nối tiếp các quãng 2 từ thấp lên cao trong các loại gam thứ:
- Gam thứ tự nhiên: 2T – 2t – 2T – 2T – 2t – 2T – 2T
Gam thứ hòa thanh khác gam thứ tự nhiên ở chỗ Có bậc VII tăng nữa cung: 2T – 2t – 2T – 2T – 2t – 2 tăng – 2t
Gam thứ giai điệu thường ít gặp hơn, gam thứ giai điệu khác gam thứ tự nhiên là có bậc VI và bậc VII tăng nữa cung. Gam thứ giai điệu thường dùng ở giai điệu đi lên, còn nếu giai điệu đi xuống thì dùng gam thứ tự nhiên.
Gam thứ giai điệu: 2T – 2t – 2T – 2T – 2T – 2T – 2t